Δημοσιεύσεις

Με νέο νόμο που ψηφίστηκε από το ελληνικό κοινοβούλιο καθιερώθηκε καινούρια διαδικασία έκδοσης συναινετικού διαζυγίου. Σύμφωνα λοιπόν με το άρθρο 3 παρ. 2 του Νόμου 4055/2012 (ΦΕΚ Α 51 12-03-2012) περί Δίκαιης Δίκης και εύλογης διάρκειας αυτής,  «το άρθρο 1441 του Αστικού Κώδικα αντικαθίσταται ως εξής: Οι σύζυγοι μπορούν με έγγραφη συμφωνία να λύσουν το γάμο τους, εφόσον έχει διαρκέσει τουλάχιστον έξι μήνες πριν από την κατάρτισή της. Η συμφωνία αυτή υπογράφεται από τα συμβαλλόμενα μέρη και από τους πληρεξουσίους δικηγόρους τους ή μόνον από τους τελευταίους, εφόσον είναι εφοδιασμένοι με ειδικό πληρεξούσιο, το οποίο πρέπει να έχει δοθεί μέσα στον τελευταίο μήνα πριν από την υπογραφή του συμφωνητικού…»

Με τη νομοθετική αυτή διάταξη, αντικαθίσταται το άρθρο 1441 του Αστικού Κώδικα όπως το ξέραμε και εφαρμόζονται νέοι κανόνες για ένα «εξπρές» διαζύγιο.

Η προηγούμενη διαδικασία που ίσχυε μέχρι πρότινος καθιέρωνε την έκδοση του συναινετικού διαζυγίου με δύο διαδοχικές δηλώσεις των συζύγων ενώπιον του δικαστηρίου της βουλήσεως τους να λύσουν το γάμο, οι οποίες συνέβαιναν με χρονική διαφορά τουλάχιστον έξι μηνών. Αυτό δικαιολογούνταν από το γεγονός, ότι οι σύζυγοι είχαν την ευκαιρία μέσα σε αυτό το διάστημα να τα ξαναβρούν και να ματαιώσουν τη διαδικασία του διαζυγίου πριν βγει οριστική απόφαση. Οι δηλώσεις αυτές μπορούσαν να γίνουν είτε από τους ίδιους τους συζύγους είτε από τον πληρεξούσιο δικηγόρο τους, προσκομίζοντας παράλληλα ειδικό πληρεξούσιο. Παράλληλα, προϋπόθεση ήταν να έχει διαρκέσει ο γάμος τουλάχιστον ένα έτος πριν την αίτηση του διαζυγίου και αυτό γιατί διαφορετικά οι γάμοι θα είχαν διαλυθεί από τις πρώτες εβδομάδες, όπως γίνεται κατανοητό. Τέλος, έπρεπε οι σύζυγοι σε περίπτωση που υπήρχαν τέκνα να ορίζουν την επιμέλεια και την επικοινωνία του γονέα που δεν θα έχει την επιμέλεια, καθώς και τη γονική μέριμνα. Η απλή διαφορά της επιμέλειας με τη γονική μέριμνα, που οι περισσότεροι δεν γνωρίζουν, είναι ότι με την επιμέλεια εννοούμαι το γονέα με τον οποίο θα συζεί το τέκνο και ο οποίος θα «επιμελείται» για αυτό. Η γονική μέριμνα έγκειται στο γεγονός, για το ποιος γονέας ή και οι δύο θα ασκούν τα «νομικά ζητήματα» του τέκνου, όπως η εκπροσώπηση του σε κάθε υπόθεση ή δικαιοπραξία ή δίκη, που αφορούν το πρόσωπο ή την περιουσία του, με απώτερο σκοπό το συμφέρον του τέκνου (πχ εγγραφή στο σχολείο). Άλλα θέματα που αφορούν το γάμο, όπως η περιουσία των συζύγων δεν αφορούν το συναινετικό διαζύγιο.

Με τη νέα συντομότερη διαδικασία υφίστανται οι εξής προϋποθέσεις:

1.    Ο γάμος να έχει διαρκέσει τουλάχιστον έξι μήνες.

2.   Γίνεται μόνο μία δήλωση βουλήσεως ενώπιον του Δικαστηρίου.

3.   Η Δήλωση αυτή βουλήσεως υπογράφεται από τους ίδιους τους διαδίκους ή από τον ή τους πληρεξούσιους δικηγόρους τους σε ιδιωτικό συμφωνητικό που θα επικυρωθεί από το Δικαστήριο.

4.   Αν υπάρχουν τέκνα πρέπει να υπάρχει δεύτερη συμφωνία, και άρα δεύτερο ιδιωτικό συμφωνητικό που θα ορίζει την επιμέλεια, την επικοινωνία, τη γονική μέριμνα και πιθανή διατροφή των τέκνων.

Είναι σημαντικό να αναφερθούν ορισμένες επισημάνσεις σχετικά με τη διαδικασία. Καταρχάς το συμφωνητικό της λύσης του γάμου ή και αυτό του καθορισμού των ζητημάτων των τέκνων πρέπει να έχουν υπογραφεί και από τους ίδιους τους συζύγους, ή από τους πληρεξούσιους δικηγόρους τους. Όταν δε υπογράφεται από τους πληρεξούσιους δικηγόρους τους, τότε το ειδικό πληρεξούσιο, με το οποίο δίδεται στο δικηγόρο η εντολή για τις ενέργειες του διαζυγίου πρέπει να έχει εκδοθεί τον τελευταίο μήνα, πριν την υπογραφή του ή των συμφωνητικών. Αυτή η προϋπόθεση δεν ισχύει σε περίπτωση που το ή τα συμφωνητικά υπογράφονται ΜΟΝΟ από τους συζύγους. Περαιτέρω, δεν είναι απαραίτητη η ύπαρξη δεύτερου δικηγόρου, όταν δεν υφίστανται τέκνα. Συνεπώς στην περίπτωση αυτή, μπορεί το διαζύγιο να βγει μόνο με τη σύμπραξη ενός και μόνο δικηγόρου, ο οποίος υπογράφει τη δήλωση βουλήσεως της λύσης του γάμου και για τους δύο συζύγους με την ύπαρξη βεβαίως πληρεξουσίου και από τους δύο συζύγους, ή μόνο από τον ένα όταν ο άλλος υπογράφει μόνος του και όπως αναφέρθηκε ανωτέρω, το πληρεξούσιο αυτό να εκδόθηκε τον τελευταίο μήνα πριν την υπογραφή του συμφωνητικού. Τέλος, πέρα από την υπογραφή του ή των συμφωνητικών (όταν υφίστανται τέκνα) ενώπιον του Δικαστηρίου μπορεί να παρασταθεί ΜΟΝΟ ένας δικηγόρος, και για τους δύο συζύγους σε κάθε περίπτωση και ασχέτως αν η αίτηση του διαζυγίου κατατέθηκε από τον άλλο ή και από τους δύο δικηγόρους.

Με τα ανωτέρω εκδίδεται η οριστική απόφαση του συναινετικού διαζυγίου σε χρόνο ρεκόρ, καθώς αν υπολογίσουμε ότι ο γάμος διήρκησε το ελάχιστο έξι μήνες και κατατέθηκε αμέσως αίτηση για συναινετικό διαζύγιο, η οποίο μπορεί να προσδιοριστεί με αίτημα προτίμησης έως και τον επόμενο μήνα, τότε υπολογίζοντας και το χρόνο έκδοσης της απόφασης του Δικαστηρίου σε περίπου ένα μήνα, το διαζύγιο έχει βγει σε μόλις επτά μήνες.

Για να υπάρξουν όμως οι όποιες συνέπειες από την δικαστική απόφαση του διαζυγίου, αυτή πρέπει βάσει του Αστικού Κώδικα να κηρυχτεί αμετάκλητη.  Αμετάκλητη δικαστική απόφαση έχουμε όταν υφίσταται απόφαση από αναίρεση ενώπιον του Αρείου Πάγου, ή όταν έχει επέλθει προθεσμία ασκήσεως του ένδικου αυτού μέσου (της αναιρέσεως). Τις περισσότερες φορές όμως –σύνηθες στα συναινετικά διαζύγια – οι σύζυγοι ή οι πληρεξούσιοι δικηγόροι τους παραιτούνται από τα ένδικα μέσα αμέσως μετά την έκδοση της οριστική δικαστικής απόφασης και με τον τρόπο αυτό καθίσταται η απόφαση αυτή αμετάκλητη.

Τίθεται τέλος το ερώτημα, ποια η αξία του γάμου σήμερα; Πως μπορεί μία κοινωνία να προχωρήσει και πορευτεί στο μέλλον, όταν την ηθική υπόσταση του γάμου την ευτελίζουμε, με τον πιο απλό τρόπο, ήτοι να θέτουμε εύκολους κανόνες για τη διάλυση του; Μήπως οι νομοθέτες αντί να εφευρίσκουν τέτοιες διατάξεις με τις οποίες έναν θεσμό της κοινωνίας μας, μία ηθική αξία, την διαλύουμε σε χρόνο εξπρές, θα έπρεπε να βρουν τρόπους και λύσεις στα προβλήματα των συζύγων που τους οδηγούν στα διαζύγια; Είτε το πάρουμε από θεολογική σκοπιά, «Δε διαβάσατε ότι ο Κτίστης από την αρχή τούς έκανε αρσενικό και θηλυκό;  Και είπε: Γι’ αυτό θα εγκαταλείψει ο άνθρωπος τον πατέρα του και τη μητέρα του και θα κολληθεί στη γυναίκα του, και θα είναι οι δύο μία σάρκα.  Ώστε δεν είναι πια δύο, αλλά μία σάρκα. Αυτό λοιπόν που ο Θεός συνέζευξε ο άνθρωπος ας μην το χωρίζει» (κατά Ματθαίον Ευαγγέλιο κεφ. 19), είτε το πάρουμε με την κοινωνικοπολιτική άποψη «τόσο στα εύκολα όσο και στα δύσκολα ο ένας πρέπει να συμπαραστέκεται τον άλλο» (οι σύζυγοι μεταξύ τους), ο γάμος αποτελεί την ένωση δύο ανθρώπων, ετερόφυλων, μέσω της οποίας θα δημιουργηθεί οικογένεια, και η οποία θα αποτελέσει έναν συνδετικό κρίκο που θα συντελέσει στην διαιώνιση του ανθρώπινου είδους και την συντήρηση της κοινωνίας.