Εφαρμοστέο δίκαιο σε αστικές και εμπορικές υποθέσεις

Όταν μία έννομη σχέση μεταξύ ιδιωτών, έχει στοιχεία που τη συνδέουν με περισσότερα από ένα κράτη (στοιχείο αλλοδαπότητας), τότε, σε περίπτωση που θα προκύψει μία διαφορά, ο Έλληνας Δικαστής δεν θα εφαρμόσει υποχρεωτικά το ελληνικό δίκαιο, αλλά θα ερευνήσει, μέσω του ιδιωτικού διεθνούς δικαίου, για το ποιο δίκαιο πρέπει να εφαρμοστεί (εφαρμοστέο δίκαιο).

Το ιδιωτικό διεθνές δίκαιο είναι ένας μηχανισμός που λειτουργεί με κανόνες σύνδεσης, οι οποίοι καθορίζουν το εφαρμοστέο δίκαιο, δηλαδή τις διατάξεις του δικαίου μίας χώρας, είτε αυτής του δικαστή που δικάζει είτε μίας άλλης χώρας. Ο καθορισμός των κανόνων σύνδεσης γίνεται μέσω ενός ή περισσότερων συνδέσμων. Ο σύνδεσμος είναι το χαρακτηριστικό εκείνο στοιχείο μίας διαφοράς με στοιχείο αλλοδαπότητας, που ενεργοποιεί συγκεκριμένο κανόνα ιδιωτικού διεθνούς δικαίου για να καθορίσει το συγκεκριμένο εφαρμοστέο δίκαιο.

ΠΙΝΑΚΑΣ ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΩΝ
I.	ΠΗΓΕΣ ΤΟΥ ΙΔΙΩΤΙΚΟΥ ΔΙΕΘΝΟΥΣ ΔΙΚΑΙΟΥ
	I.1.	Το εθνικό δίκαιο
	I.2.	Οι διεθνείς συμβάσεις
II.	Ο ΤΡΟΠΟΣ ΑΝΑΖΗΤΗΣΗΣ ΤΟΥ ΕΦΑΡΜΟΣΤΕΟΥ ΔΙΚΑΙΟΥ
	II.1.	Η αυτεπάγγελτη εφαρμογή του εφαρμοστέου αλλοδαπού δικαίου
	II.2.	Η παραπομπή
	II.3.	Η μεταβολή του συνδέσμου
	II.4.	Η προστασία της ελληνικής έννομης τάξης από την εφαρμογή του αλλοδαπού δικαίου
	II.5.	Η εξεύρεση του εφαρμοστέου αλλοδαπού δικαίου
III.	ΤΟ ΚΑΤΑ ΠΕΡΙΠΤΩΣΗ ΕΦΑΡΜΟΣΤΕΟ ΔΙΚΑΙΟ
	III.1.	Οι συμβατικές ενοχές
	III.2.	Ενοχές από το νόμο
	III.3.	Το φυσικό πρόσωπο
	III.4.	Σχέσεις γονέων και τέκνων. Υιοθεσία.
	III.5.	Οι σχέσεις από το γάμο
	III.6.	Οι προσωπικές και περιουσιακές σχέσεις των συζύγων
	III.7.	Οι κληρονομικές σχέσεις
	III.8.	Τα εμπράγματα δικαιώματα
	III.9.	Η πτώχευση

I. ΠΗΓΕΣ ΤΟΥ ΙΔΙΩΤΙΚΟΥ ΔΙΕΘΝΟΥΣ ΔΙΚΑΙΟΥ

I.1. Το εθνικό δίκαιο

Βασική πηγή του ελληνικού ιδιωτικού διεθνούς δικαίου είναι οι ελληνικοί νόμοι. Οι βασικές διατάξεις βρίσκονται στον Αστικό Κώδικα (ΑΚ), άρθρα 4-33, αλλά υπάρχουν και σε άλλους νόμους, όπως π.χ. ο νόμος 5960/1933 περί επιταγής, άρθρα 70-76. Στην έννοια του νόμου υπάγονται και οι διεθνείς συμβάσεις, πολυμερείς και διμερείς, που η Ελλάδα έχει υπογράψει και οι οποίες, από τη στιγμή της κύρωσής τους με νόμο, ισχύουν ως ελληνικό εσωτερικό δίκαιο.

I.2. Οι διεθνείς συμβάσεις

Α. Πολυμερείς

Μερικές από τις σημαντικότερες είναι:

Σύμβαση της Γενεύης της 19.5.1956, για τη χερσαία μεταφορά, που κυρώθηκε από την Ελλάδα με το νόμο 559/1977.
Σύμβαση της Χάγης της 5.10.1961, για τις συγκρούσεις των νόμων που αφορούν τον τύπο διατάξεων διαθήκης, που κυρώθηκε από την Ελλάδα με το νόμο 1325/1983.
Κοινοτική Σύμβαση της Ρώμης της 19.6.1980, για το εφαρμοστέο δίκαιο στις συμβατικές ενοχές, που κυρώθηκε από την Ελλάδα με το νόμο 1792/1988.

Β. Διμερείς

Μερικές από τις διμερείς διεθνείς συμβάσεις είναι:

Συμβάσεις Ελλάδας-Η.Π.Α. (που κυρώθηκε με το νόμο 2893/1954), Ελλάδας-Κύπρου (που κυρώθηκε με το νόμο 1548/1985). Σε διαφορές που αφορούν εταιρίες που έχουν έδρα στις χώρες Ελλάδα, Η.Π.Α. και Κύπρο, εφαρμοστέο είναι το δίκαιο του κράτους σύμφωνα με το οποίο έχουν συσταθεί.

II. Ο ΤΡΟΠΟΣ ΑΝΑΖΗΤΗΣΗΣ ΤΟΥ ΕΦΑΡΜΟΣΤΕΟΥ ΔΙΚΑΙΟΥ

II.1. Η αυτεπάγγελτη εφαρμογή του εφαρμοστέου αλλοδαπού δικαίου

Όταν ο κανόνας σύνδεσης του ελληνικού ιδιωτικού διεθνούς δικαίου καθορίζει ως εφαρμοστέο κάποιο αλλοδαπό δίκαιο, ο Έλληνας Δικαστής το λαμβάνει υπόψη του αυτεπαγγέλτως, δηλαδή χωρίς να απαιτείται να το επικαλεστούν οι διάδικοι ή να διαταχθεί απόδειξη για το περιεχόμενο των διατάξεών του (άρθρο 337 ΚΠολΔ).

II.2. Η παραπομπή

Όταν οι κανόνες του ελληνικού ιδιωτικού διεθνούς δικαίου καθορίζουν την εφαρμογή ενός αλλοδαπού δικαίου, εφαρμόζονται οι ουσιαστικού δικαίου διατάξεις του και δεν παραπέμπουν στις διατάξεις του αλλοδαπού ιδιωτικού διεθνούς δικαίου (άρθρο 32 ΑΚ), οι οποίες, με τη σειρά τους, μπορεί να καθορίζουν εκ νέου το ελληνικό δίκαιο ή κάποιο τρίτο αλλοδαπό δίκαιο.

II.3. Η μεταβολή του συνδέσμου

Συχνά, κατά τη διάρκεια μίας έννομης σχέσης, ο σύνδεσμος (το χαρακτηριστικό στοιχείο) αυτής αλλάζει, π.χ. μεταφορά κινητού πράγματος σε άλλη χώρα και, τότε, αλλάζει και το εφαρμοστέο δίκαιο. Για το ποιο δίκαιο τελικά θα εφαρμοστεί, υπάρχουν κανόνες που ρητά προβλέπουν τη λύση, αλλιώς ο Δικαστής εφαρμόζει το αρχικά ή το μεταγενέστερα εφαρμοστέο δίκαιο ή συνδυάζει και τα δύο, ανάλογα με τις ειδικές περιστάσεις της περίπτωσης.

II.4. Η προστασία της ελληνικής έννομης τάξης από την εφαρμογή του αλλοδαπού δικαίου

Όταν ο μηχανισμός του ελληνικού ιδιωτικού διεθνούς δικαίου, μέσω του κανόνα σύνδεσης, καθορίζει την εφαρμογή αλλοδαπού δικαίου, τότε, στην περίπτωση που η εφαρμογή του προσκρούει στις θεμελιώδεις αντιλήψεις περί ηθικής, όπως αυτές επικρατούν στην ελληνική δημόσια τάξη (άρθρο 33 ΑΚ) τη συγκεκριμένη χρονική στιγμή της κρίσης συγκεκριμένης υπόθεσης, ο Έλληνας Δικαστής δεν θα εφαρμόσει τη συγκεκριμένη διάταξη του αλλοδαπού δικαίου, ενώ θα εφαρμόσει τις υπόλοιπες αλλοδαπές διατάξεις (αρνητική λειτουργία). Αν, όμως, μετά τον αποκλεισμό της εφαρμογής υφίσταται κενό νόμου στο αλλοδαπό δίκαιο, αυτό θα καλυφθεί με την εφαρμογή του ελληνικού δικαίου (θετική λειτουργία).

Τρόπο προστασίας των συμφερόντων της ελληνικής έννομης τάξης αποτελεί η θέσπιση κανόνων άμεσης εφαρμογής. Οι κανόνες αυτοί ρυθμίζουν ιδιαίτερα σημαντικά θέματα στις εσωτερικές έννομες σχέσεις του κράτους και εφαρμόζονται άμεσα από τον Έλληνα Δικαστή και στις υποθέσεις με στοιχείο αλλοδαπότητας, για την επίλυση των οποίων δεν μπαίνει σε κίνηση ο μηχανισμός του ελληνικού ιδιωτικού διεθνούς δικαίου.

II.5. Η εξεύρεση του εφαρμοστέου αλλοδαπού δικαίου

Στην περίπτωση που η γνώση των διατάξεων του αλλοδαπού δικαίου είναι δυσχερής, ο Έλληνας Δικαστής, για την εξεύρεσή τους, μπορεί να διατάξει την απόδειξη του εφαρμοστέου αλλοδαπού δικαίου ή να χρησιμοποιήσει όποιο άλλο μέσο κρίνει κατάλληλο, ζητώντας ακόμα και τη συνδρομή των διαδίκων, χωρίς να περιορίζεται από αυτά που του προσκομίζουν (άρθρο 337 ΚΠολΔ). Στην Ελλάδα, σημαντικό ρόλο στην παροχή νομικών πληροφοριών σχετικών με το αλλοδαπό δίκαιο, έχει το Ελληνικό Ινστιτούτο Διεθνούς και Αλλοδαπού δικαίου, που βρίσκεται στην Αθήνα.

Κατ’ εξαίρεση, ο Έλληνας Δικαστής δεν ερευνά και δεν εφαρμόζει το αλλοδαπό αλλά το ελληνικό δίκαιο: ι) Στα ασφαλιστικά μέτρα, λόγω του επείγοντος χαρακτήρα τους. ιι) Στην περίπτωση που, ενώ έγιναν προσπάθειες για την εξεύρεση των διατάξεων του αλλοδαπού δικαίου, αυτό δεν κατέστη δυνατό λόγω πρακτικών δυσχερειών.

III. ΤΟ ΚΑΤΑ ΠΕΡΙΠΤΩΣΗ ΕΦΑΡΜΟΣΤΕΟ ΔΙΚΑΙΟ

III.1. Οι συμβατικές ενοχές

Α. Σύμβαση της Ρώμης

Ο Έλληνας Δικαστής αναζητεί το εφαρμοστέο δίκαιο στις συμβατικές σχέσεις με στοιχείο αλλοδαπότητας, μέσω της Κοινοτικής Σύμβασης της Ρώμης, της 19 Ιουνίου 1980, είτε αυτό είναι ενός κράτους-μέλους είτε είναι ενός κράτους που δεν είναι μέλος της Σύμβασης. Το εφαρμοστέο δίκαιο καθορίζουν ομοιόμορφοι κανόνες σύνδεσης και κανόνες άμεσης εφαρμογής.

α) κανόνες σύνδεσης

Ο γενικός κανόνας ορίζει ότι εφαρμοστέο δίκαιο στις συμβατικές σχέσεις των μερών είναι το δίκαιο που έχουν επιλέξει ρητά ή σιωπηρά. Τα μέρη έχουν τη δυνατότητα, μετά από την αρχική τους επιλογή, να αλλάξουν το εφαρμοστέο δίκαιο.
Στην περίπτωση που τα μέρη δεν έχουν επιλέξει κατά το χρόνο κατάρτισης της σύμβασης το εφαρμοστέο δίκαιο, μπορούν να το επιλέξουν σε μεταγενέστερο χρόνο, π.χ. όταν βρίσκονται ενώπιον δικαστηρίου. Αν τα μέρη δεν συμφωνήσουν, ο Δικαστής θα εφαρμόσει το δίκαιο του κράτους που συνδέεται στενότερα με τη σύμβαση.
Σε σύμβαση που αφορά ακίνητο, εφαρμοστέο είναι το δίκαιο του κράτους όπου βρίσκεται το ακίνητο.
Σε σύμβαση μεταφοράς εμπορευμάτων, εφαρμοστέο είναι το δίκαιο του κράτους όπου ο μεταφορέας έχει την κύρια εγκατάστασή του.

β) κανόνες άμεσης εφαρμογής

Για θέματα, όπου η ανάγκη προστασίας της έννομης τάξης είναι ιδιαίτερα έντονη, όπως π.χ. για τον τύπο συμβάσεων που αφορούν ακίνητα ή σε συμβάσεις με καταναλωτές ή εργαζόμενους, το εφαρμοστέο δίκαιο καθορίζεται με κανόνες άμεσης εφαρμογής από ένα από τα παρακάτω δίκαια:

του κράτους του δικάζοντος δικαστή
του κράτους το δίκαιο του οποίου είναι εφαρμοστέο
του κράτους με το δίκαιο του οποίου συνδέονται αποκλειστικά όλα τα δεδομένα μίας σύμβασης, παρόλο που τα μέρη έχουν επιλέξει ως εφαρμοστέο το δίκαιο ενός άλλου κράτους.

Β. Άρθρο 25 ΑΚ

Για όλες τις κατηγορίες των ενοχικών συμβάσεων που δεν ρυθμίζονται από τη Σύμβαση της Ρώμης (φυσικό πρόσωπο, συμβάσεις αξιογράφων, διαιτησίας, επιλογής δικαστηρίων, εταιριών, κληρονομικές, οικογενειακές), το εφαρμοστέο δίκαιο αναζητείται μέσω του άρθρου 25 ΑΚ.

Εφαρμοστέο δίκαιο στις συμβατικές σχέσεις των μερών είναι το δίκαιο που έχουν επιλέξει ρητά ή σιωπηρά.
Αν τα μέρη δεν επέλεξαν, τότε ο Έλληνας Δικαστής θα εφαρμόσει το δίκαιο του κράτους που με βάση το σύνολο των ειδικών συνθηκών συνδέεται στενότερα με τη σύμβαση.

III.2. Ενοχές από το νόμο

Στις ενοχές από αδικοπραξία, εφαρμοστέο είναι το δίκαιο του κράτους όπου διαπράχτηκε το αδίκημα (άρθρο 26 ΑΚ).

Στις ενοχές από αδικαιολόγητο πλουτισμό, εφαρμοστέο είναι το δίκαιο του κράτους που με βάση το σύνολο όλων των ειδικών συνθηκών αρμόζει περισσότερο.

III.3. Το φυσικό πρόσωπο

Για τα θέματα που αφορούν την ικανότητα κάθε προσώπου, Έλληνα ή Αλλοδαπού, να είναι υποκείμενο δικαιωμάτων και υποχρεώσεων, να ενεργεί δικαιοπραξίες, να είναι διάδικος και να συμμετέχει αυτοπρόσωπα σε δίκη, εφαρμοστέο είναι το δίκαιο του κράτους την ιθαγένεια του οποίου έχει το πρόσωπο (άρθρα 5 και 7 ΑΚ, 62 εδ. α΄ και 63 παρ. 1 ΚΠολΔ).

III.4. Σχέσεις γονέων και τέκνων. Υιοθεσία.

Α. Τα θέματα των σχέσεων γονέων και τέκνων αφορούν τους μεταξύ τους δεσμούς συγγένειας και τα δικαιώματα και τις υποχρεώσεις που γεννώνται από αυτές.

Εφαρμοστέο δίκαιο για το αν ένα παιδί θεωρείται ότι έχει γεννηθεί εντός έγκυρου γάμου ή εκτός γάμου (άρθρο 17 ΑΚ):

του κράτους που ρυθμίζει τις προσωπικές σχέσεις της μητέρας του παιδιού και του συζύγου της κατά το χρόνο γέννησης του παιδιού
αν ο γάμος έχει λυθεί πριν τη γέννηση, του κράτους που ρύθμιζε τις προσωπικές σχέσεις της μητέρας του παιδιού και του συζύγου της κατά το χρόνο λύσης του γάμου.

Εφαρμοστέο δίκαιο ως προς τη νομική δυνατότητα ενός παιδιού γεννημένου εκτός γάμου να εξομοιωθεί (νομιμοποίηση) με παιδί εντός γάμου (άρθρο 1 της Σύμβασης της Διεθνούς Επιτροπής Προσωπικής Κατάστασης της 10^ης Σεπτεμβρίου 1970, που κυρώθηκε από την Ελλάδα με το νόμο 1657/1986), είναι του κράτους την ιθαγένεια του οποίου έχει ο πατέρας ή η μητέρα, το οποίο προβλέπει νομιμοποίηση του παιδιού με μεταγενέστερο γάμο των γονέων του ή με μεταγενέστερη του γάμου δικαστική απόφαση.

Εφαρμοστέο δίκαιο για τις σχέσεις των γονέων με το παιδί που έχει γεννηθεί εντός γάμου (άρθρο 18 ΑΚ):

όταν έχουν την ιθαγένεια του ίδιου κράτους, του κράτους αυτού
αν μετά τη γέννηση απέκτησαν κοινή νέα ιθαγένεια, του κράτους της τελευταίας κοινής ιθαγένειας
όταν πριν τη γέννηση έχουν διαφορετική ιθαγένεια και μετά τη γέννηση δεν αλλάζει η ιθαγένειά τους ή, αν πριν τη γέννηση έχουν την ίδια ιθαγένεια, αλλά με τη γέννηση αλλάζει η ιθαγένεια των γονέων ή του παιδιού, του κράτους της τελευταίας κοινής συνήθους διαμονής τους κατά τη διάρκεια της γέννησης
αν δεν έχουν κοινή συνήθη διαμονή, του κράτους την ιθαγένεια του οποίου έχει το παιδί.

Εφαρμοστέο δίκαιο για τις σχέσεις της μητέρας και του πατέρα με το παιδί που έχει γεννηθεί εκτός γάμου (άρθρα 19 και 20 ΑΚ):

όταν έχουν την ιθαγένεια του ίδιου κράτους, του κράτους αυτού
αν μετά τη γέννηση απέκτησαν κοινή νέα ιθαγένεια, του κράτους της τελευταίας κοινής ιθαγένειας
όταν πριν τη γέννηση έχουν διαφορετική ιθαγένεια και μετά τη γέννηση δεν αλλάζει η ιθαγένειά τους ή, αν πριν τη γέννηση έχουν την ίδια ιθαγένεια, αλλά με τη γέννηση αλλάζει η ιθαγένεια των γονέων ή του παιδιού, του κράτους της τελευταίας κοινής συνήθους διαμονής κατά τη διάρκεια της γέννησης
αν δεν έχουν κοινή συνήθη διαμονή, του κράτους την ιθαγένεια του οποίου έχει ο πατέρας ή η μητέρα.

Εφαρμοστέο δίκαιο για τις σχέσεις της μητέρας και του πατέρα που έχουν παιδί γεννημένο εκτός γάμου (άρθρο 21 ΑΚ):

όταν έχουν την ιθαγένεια του ίδιου κράτους, του κράτους αυτού
αν μέχρι τη γέννηση απέκτησαν κοινή νέα ιθαγένεια, του κράτους της τελευταίας κοινής τους ιθαγένειας
όταν μέχρι τη γέννηση έχουν διαφορετική ιθαγένεια και μετά τη γέννηση δεν αλλάζει η ιθαγένειά τους ή, αν μέχρι τη γέννηση έχουν την ίδια ιθαγένεια, αλλά μετά τη γέννηση αλλάζει η ιθαγένεια του ενός, του κράτους της μέχρι τη γέννηση τελευταίας κοινής συνήθους διαμονής τους
αν δεν έχουν κοινή συνήθη διαμονή, του κράτους της τελευταίας κοινής απλής διαμονής τους.

Β. Υιοθεσία

Για τις προϋποθέσεις σύστασης και λύσης υιοθεσίας με στοιχείο αλλοδαπότητας, εφαρμοστέο είναι το δίκαιο του κράτους την ιθαγένεια του οποίου έχει το κάθε πρόσωπο που εμπλέκεται στην υιοθεσία (άρθρο 23 ΑΚ). Όταν τα πρόσωπα που μετέχουν στην υιοθεσία έχουν διαφορετικές ιθαγένειες, πρέπει να τηρούνται οι προϋποθέσεις και να μην υπάρχουν κωλύματα, σύμφωνα με όλα τα δίκαια των αντίστοιχων κρατών, για να είναι έγκυρη η υιοθεσία.

Εφαρμοστέο δίκαιο για τις σχέσεις μεταξύ των γονέων που υιοθετούν και του παιδιού που υιοθετείται:

όταν μετά την υιοθεσία έχουν την ιθαγένεια του ίδιου κράτους, του κράτους αυτού
αν κατά τη διάρκεια της υιοθεσίας απέκτησαν κοινή νέα ιθαγένεια, του κράτους της τελευταίας κοινής ιθαγένειας
όταν πριν την υιοθεσία έχουν διαφορετική ιθαγένεια και μετά την υιοθεσία δεν αλλάζει η ιθαγένειά τους ή, αν πριν την υιοθεσία έχουν την ίδια ιθαγένεια, αλλά με την τέλεση της υιοθεσίας αλλάζει η ιθαγένεια του ενός από τους εμπλεκόμενους στην υιοθεσία, του κράτους της τελευταίας κοινής συνήθους διαμονής τους κατά τη διάρκεια της υιοθεσίας
αν δεν έχουν κοινή συνήθη διαμονή, του κράτους την ιθαγένεια του οποίου έχει ο γονέας που υιοθετεί ή, στην περίπτωση που υιοθετούν σύζυγοι, το δίκαιο που ρυθμίζει τις προσωπικές τους σχέσεις.

III.5. Οι σχέσεις από το γάμο

Α. Ουσιαστικές προϋποθέσεις

Για τις απαραίτητες προϋποθέσεις που πρέπει να πληρούν και τα κωλύματα που δεν πρέπει να έχουν τα πρόσωπα που επιθυμούν να παντρευτούν, εφαρμοστέο είναι το δίκαιο του κράτους την ιθαγένεια του οποίου έχουν, όταν αυτή είναι κοινή ή, αν έχουν διαφορετικές ιθαγένειες, οποιοδήποτε από τα αντίστοιχα δίκαια (άρθρο 13 παρ. 1 εδ. α΄ ΑΚ).

Β. Τυπικές προϋποθέσεις

Για την εγκυρότητα του τύπου του γάμου, εφαρμοστέο είναι το δίκαιο του κράτους την ιθαγένεια του οποίου έχουν τα πρόσωπα που θα παντρευτούν, όταν αυτή είναι κοινή ή, αν έχουν διαφορετικές ιθαγένειες, οποιοδήποτε από τα δίκαια του κράτους της ιθαγένειάς τους ή το δίκαιο του κράτους στο οποίο γίνεται η τέλεση του γάμου (άρθρο 13 παρ. 1 εδ. β΄ ΑΚ). Η ελληνική δημόσια τάξη απαιτεί την τήρηση τύπου στην τέλεση του γάμου, με αποτέλεσμα, οι ελεύθερες ενώσεις προσώπων που συμβιώνουν αλλά δεν έχουν τελέσει γάμο με την τήρηση κάποιου τύπου, να αναγνωρίζονται ως έγκυρες στην Ελλάδα, εφόσον αναγνωρίζονται ως έγκυρες από αλλοδαπό δίκαιο και αυτοί που συμβιώνουν δεν είναι Έλληνες.

Γ. Διαζύγιο

Για τα θέματα του διαζυγίου ή άλλης μορφής δικαστικού χωρισμού, μεταξύ των οποίων και η διατροφή των πρώην συζύγων, εφαρμοστέο είναι το δίκαιο του κράτους που ρυθμίζει τις προσωπικές σχέσεις των συζύγων κατά την έναρξη της διαδικασίας του διαζυγίου ή του χωρισμού (άρθρο 16 ΑΚ).

III.6. Οι προσωπικές και περιουσιακές σχέσεις των συζύγων

Α. Προσωπικές σχέσεις των συζύγων είναι εκείνες που έχουν στη βάση τους το γάμο και δεν έχουν περιουσιακό αντικείμενο, όπως η συμβίωση, τα δικαιώματα και οι υποχρεώσεις, μεταξύ των οποίων και η διατροφή των συζύγων.

Εφαρμοστέο δίκαιο στις προσωπικές σχέσεις των συζύγων (άρθρο 14 ΑΚ):

όταν μετά το γάμο έχουν οι σύζυγοι την ιθαγένεια του ίδιου κράτους, του κράτους αυτού
αν κατά τη διάρκεια του γάμου οι σύζυγοι απέκτησαν κοινή νέα ιθαγένεια, του κράτους της τελευταίας κοινής ιθαγένειας
αν κατά τη διάρκεια του γάμου οι σύζυγοι είχαν κοινή ιθαγένεια και ο ένας πήρε αργότερα την ιθαγένεια άλλου κράτους, του κράτους της τελευταίας κοινής ιθαγένειας, εφόσον ο άλλος σύζυγος συνεχίζει να έχει την ιθαγένεια αυτή
όταν οι σύζυγοι έχουν πριν το γάμο διαφορετική ιθαγένεια και μετά το γάμο δεν αλλάζει η ιθαγένειά τους ή, αν πριν το γάμο έχουν την ίδια ιθαγένεια, αλλά με την τέλεση του γάμου αλλάζει η ιθαγένεια του ενός, του κράτους της τελευταίας κοινής συνήθους διαμονής τους
αν δεν έχουν κοινή συνήθη διαμονή κατά τη διάρκεια του γάμου τους, του κράτους με το οποίο οι σύζυγοι συνδέονται στενότερα.

Β. Στις περιουσιακές σχέσεις των συζύγων υπάγονται τα περιουσιακά δικαιώματα και οι αντίστοιχες υποχρεώσεις που δημιουργούνται με αφορμή το γάμο.

Εφαρμοστέο είναι το δίκαιο που ρυθμίζει τις προσωπικές σχέσεις των συζύγων αμέσως μετά την τέλεση του γάμου (άρθρο 15 ΑΚ).

III.7. Οι κληρονομικές σχέσεις

Στις κληρονομικές σχέσεις υπάγεται το σύνολο των δικαιωμάτων και υποχρεώσεων που αφορούν κινητή και ακίνητη περιουσία και γεννώνται με αφορμή το θάνατο ενός προσώπου, είτε υπάρχει διαθήκη είτε όχι.

Για τα θέματα που αφορούν όλες τις κληρονομικές σχέσεις, εκτός από τον τύπο με τον οποίο συντάσσεται και ανακαλείται μία διαθήκη, εφαρμοστέο είναι το δίκαιο του κράτους την ιθαγένεια του οποίου είχε αυτός που κληρονομείται όταν πέθανε (άρθρο 28 ΑΚ).

Όταν υπάρχει διαθήκη, αυτή θεωρείται έγκυρη όταν συντάχθηκε με τον τύπο που προβλέπει οποιοδήποτε από τα παρακάτω δίκαια (άρθρο 1 της Σύμβαση της Χάγης της 5^ης Οκτωβρίου 1961, για τις συγκρούσεις των νόμων που αφορούν τον τύπο διατάξεων διαθήκης):

του κράτους όπου ο κληρονομούμενος συνέταξε τη διαθήκη
του κράτους την ιθαγένεια του οποίου είχε ο κληρονομούμενος όταν συνέταξε τη διαθήκη ή όταν πέθανε
του κράτους όπου ο κληρονομούμενος είχε την κατοικία του ή τη διαμονή του όταν συνέταξε τη διαθήκη ή όταν πέθανε
όταν η διαθήκη αφορά ακίνητα, του κράτους όπου βρίσκονται τα ακίνητα.

III.8. Τα εμπράγματα δικαιώματα

Το εφαρμοστέο δίκαιο σχετικά με εμπράγματα δικαιώματα που αφορούν ακίνητα, ρυθμίζεται από τις διατάξεις της Σύμβασης της Ρώμης.

Στη νομή ακινήτων και σε όλα τα εμπράγματα δικαιώματα που αφορούν κινητά πράγματα, εφαρμοστέο είναι το δίκαιο του κράτους όπου βρίσκονται αυτά (άρθρο 27 ΑΚ).

Για τον τύπο που πρέπει να έχουν οι αμέσως παραπάνω συναλλαγές, εφαρμοστέο είναι το δίκαιο του κράτους όπου βρίσκονται τα ακίνητα ή κινητά (άρθρο 12 ΑΚ).

III.9. Η πτώχευση

Για τα θέματα που αφορούν την πτώχευση, εφαρμοστέο είναι το δίκαιο του κράτους όπου άρχισε η διαδικασία της πτώχευσης (άρθρο 4 παρ. 1 του Κανονισμού 1346/2000).

πηγή: http://ec.europa.eu

1
Απρ
2017

Δημοσιεύσεις