Δημοσιεύσεις

Κατατέθηκε την 02-12-2013 σχέδιο νόμου για την «Δίκαιη ικανοποίηση λόγω υπέρβασης της εύλογης διάρκειας της δίκης στα πολιτικά και ποινικά δικαστήρια και στο Ελεγκτικό Συνέδριο».

Σύμφωνα με την αιτιολογική έκθεση του νομοσχεδίου, το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο Δικαιωμάτων του Ανθρώπου (ΕΔΔΑ) με πάγια νομολογία είχε επισημάνει ότι ο μεγάλος όγκος προσφυγών που ασκούνται ενώπιόν του με αντικείμενο την καθυστέρηση των δικών στα εθνικά δικαστήρια βάλλει κατά της δικής του αποτελεσματικής λειτουργίας και ενδέχεται να υπονομεύσει το κύρος του. Είναι γνωστό ότι το μεγαλύτερο πρόβλημα καθυστέρησης των δικών στη χώρα μας είχε παρατηρηθεί στις υποθέσεις που εκδικάζονταν από τα διοικητικά δικαστήρια. Έτσι, ο Έλληνας νομοθέτης, θέσπισε τα άρθρα 53-59 του νόμου 4055/2012 (Α’ 51) θεσπίζοντας προσφυγή ή συνδυασμό προσφυγών με αποζημιωτικό ή/και επιταχυντικό χαρακτήρα. Όμως, και στις διαδικασίες ενώπιον των πολιτικών και ποινικών δικαστηρίων το πρόβλημα αυτό είναι σοβαρό. Το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο Δικαιωμάτων του Ανθρώπου (ΕΔΔΑ) με πιλοτικές αποφάσεις του (arrets pilotes), μεταγενέστερες του παραπάνω νόμου, που εκδόθηκαν επί προσφυγών κατά της Ελλάδας,έκρινε ότι οι μεγάλες καθυστερήσεις τόσο στις διαδικασίες ενώπιον των ποινικών (απόφαση Μιχελιουδάκης της 3-4-2012) όσο και ενώπιον των πολιτικών δικαστηρίων (απόφαση Γλύκαντζη της 30-10-2012), αποκαλύπτουν την ύπαρξη προβλήματος συστημικού χαρακτήρα. Σε συμμόρφωση με τις προαναφερθείσες αποφάσεις, ο νομοθέτης οφείλει να θεσμοθετήσει τις απαραίτητες διαδικασίες για την εξέταση και αντιμετώπιση της υπέρβασης της εύλογης διάρκειας της πολιτικής και της ποινικής δίκης από εθνικά όργανα, χωρίς την ανάγκη προσφυγής στο ΕΔΔΑ, όπως ήδη έπραξε για την αντιμετώπιση του προβλήματος αυτού στη διοικητική δίκη με τα άρθρα 53-59 του ν.4055/2012.

Με το παρόν σχέδιο νόμου καθιερώνεται αίτηση δίκαιης ικανοποίησης (εύλογης χρηματικής αποκατάστασης) των διαδίκων για υπέρβαση της εύλογης διάρκειας της πολιτικής και ποινικής δίκης, καθώς επίσης και της δίκης ενώπιον του Ελεγκτικού Συνεδρίου, όπως αυτή έχει ερμηνευθεί από το ΕΔΔΑ, η οποία εξετάζεται στα πλαίσια της εθνικής έννομης τάξης.

Την αίτηση μπορούν να ασκήσουν όλοι οι διάδικοι που έλαβαν μέρος στη δίκη, εξαιρουμένων του Δημοσίου, των οργανισμών τοπικής αυτοδιοίκησης και των δημοσίων νομικών προσώπων, τα οποία δεν είναι φορείς δικαιώματος άσκησης προσφυγής, κατά το άρθρο 34 της ΕΣΔΑ, λόγω του ότι πρόκειται για οργανισμούς που ασκούν δημόσια εξουσία.

Με την αίτηση οι διάδικοι προβάλλουν ότι η διαδικασία καθυστέρησε αδικαιολόγητα και συγκεκριμένα ότι διήρκεσε πέραν του ευλόγου χρόνου που απαιτείται για τη διάγνωση των πραγματικών και νομικών ζητημάτων που ανέκυψαν στη δίκη.

Η αρμοδιότητα προς εξέταση της αίτησης για δίκαιη ικανοποίηση ανατίθεται σε μονομελείς συνθέσεις, προκειμένου να διασφαλισθεί η ταχύτητα στην έκδοση των σχετικών αποφάσεων.

Η αίτηση ασκείται υπογεγραμμένη από δικηγόρο εντός προθεσμίας 6 μηνών από τη δημοσίευση της οριστικής απόφασης του δικαστηρίου, για την οποία ο αιτών παραπονείται ότι υπήρξε υπέρβαση της εύλογης διάρκειας της δίκης και κατατίθεται στη γραμματεία του δικαστηρίου για το οποίο προβάλλεται ότι καθυστέρησε αδικαιολόγητα κατά την εκδίκαση της υπόθεσης.

Για την κατάθεσε της αίτησης απαιτείται παράβολο υπέρ Δημοσίου ύψους 200 ευρώ, το οποίο μπορεί με Υπουργική απόφαση να προσαρμόζεται, και αυτή απορρίπτεται ως απαράδεκτη με την μη προσκόμιση του παραβόλου.